Vormen van verplichte zorg

Informatie over verplichte zorg vanuit de Wet verplichte ggz.

De Wvggz beschrijft welke vormen van verplichte zorg de rechter in de zorgmachtiging of een burgemeester in een crisismaatregel kan opnemen.

Ondergaan van medische behandeling

De patiënt kan verplicht worden om medische behandeling te ondergaan. Deze kan bestaan uit:

  • Het toedienen van vocht, voeding en medicijnen.
  • Medische controles of andere medische handelingen ter behandeling van zijn psychische stoornis.
  • Een therapeutische behandeling.
  • De behandeling van een lichamelijke aandoening die samenhangt met zijn psychische stoornis. Bijvoorbeeld: De patiënt weigert medicatie voor suikerziekte. Hij weigert dit, omdat hij door zijn psychose denkt dat hij die medicatie niet nodig heeft.

Beperking van vrijheid

De patiënt kan in zijn bewegingsvrijheid worden beperkt. Dit kan op een aantal manieren:

  • Beperking in de bewegingsvrijheid om te gaan en staan waar hij wil binnen een gebouw, of door lichamelijke fixatie. Bijvoorbeeld: doordat de aanwezige hulpverleners de patiënt wel in de woonkamer maar niet in de keuken toelaten, of dat zij hem tijdelijk vastpakken en vasthouden.
  • De patiënt kan in een speciaal ingerichte, afgesloten kamer worden geplaatst of in zijn kamer worden ingesloten.
  • Er kan toezicht op de patiënt worden gehouden. Bijvoorbeeld: door middel van een camera.
  • Onderzoek aan kleding of lichaam. De patiënt kan aan zijn lichaam worden onderzocht of aan de kleren die hij draagt. Hij mag niet in lichaamsholtes, zoals de mond, worden onderzocht.
  • De woning of verblijfplaats van de patiënt kan worden onderzocht op de aanwezigheid van middelen die zijn gedrag beïnvloeden of gevaarlijke voorwerpen.
  • Er kan worden gecontroleerd op de aanwezigheid van middelen die het gedrag beïnvloeden of andere gevaarlijke voorwerpen. Deze kunnen worden afgenomen. Bijvoorbeeld: alcohol of een mes.
  • Beperking in de vrijheid om het leven in te richten. De patiënt moet iets verplicht bijwonen of juist laten. Bijvoorbeeld: telefoon, internet of bepaalde sociale media niet mogen gebruiken.
  • Beperking van bezoek. 
  • Opname in een accommodatie. De patiënt kan verplicht opgenomen worden in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Hij wordt dan naar een instelling gebracht. Het is mogelijk dat hij de instelling of de behandelafdeling dan niet meer zelfstandig mag verlaten.

De rechter of burgemeester legt in de zorgmachtiging of crisismaatregel vast welke van de bovenstaande vormen van verplichte zorg aan de patiënt mogen worden opgelegd. Dit hoeft dus niet altijd om alle mogelijke maatregelen te gaan, en de vormen die zijn opgenomen hoeven ook niet altijd te worden uitgevoerd.